Bu yazımızda iş sözleşmesinin sağlık nedenlerine dayanarak, işçi tarafından fesih edilmesini içeren bir yargı kararını irdelemek istiyorum.

T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ
E. 2006/27796 K. 2007/15292 T. 16.5.2007

Özet: Somut olayda davacı işçinin, kendisinin hastalığını ileri sürerek işverenin fesih hakkını kullanmasını istemesi, bunun işveren tarafından kabul edilmemesi üzerine iş sözleşmesini feshetmesi söz konusudur. Yasaya göre; akdi fesih hakkı bulunmayan davacının iş sözleşmesini feshi, haklı değildir. Bu durumda kıdem tazminatı isteminin reddi gerekir.
Dava: Davacı, kıdem tazminatı alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır. Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Karar: Davacı, yaptırdığı kan tahlilinde HEPATİT-B hastası olduğunun ortaya çıkması üzerine, durumu şirket yetkililerine bildirmesine rağmen işe devam etmesinin istendiğini belirterek, kıdem tazminatı isteğinin hüküm altına alınmasını istemiştir.

Davalı, davacının devamsızlığı nedeni ile iş akdini feshettiğini, sunmuş olduğu raporun Hepatit-B taşıyıcısı olduğunu, Hepatit-B hastası olduğum göstermediğini, kaldı ki sırf hasta olmanın tek başına kıdem tazminatına hal kazandırmadığını, iş sözleşmesinin konusu olan işi yapmasının işin niteliğinden doğan bir sebeple sağlığı ve yaşayışı için tehlikeli olduğuna dair delil sunmadığını savunmuştur.

 Mahkeme, davacının Hepatit-B hastası ve taşıyıcısı olduğu, İş Kanunun 24. maddesi uyarınca sağlık gerekçesi ile iş akdini fesih hakkı olduğu gerekçesi ile isteği hüküm altına almıştır.

 Dosyadaki bilgi ve belgelere göre, davacının sunmuş olduğu kan tahlili sonucuna göre HBsAg-POZITIF olduğu görünmektedir. Tabip bilirkişisince verilin raporda Hepatit-B hastalığı hakkında bilgi verilmiştir. 4857 Sayılı kanun 24/1 maddesinde işçinin sağlık nedenleri ile haklı fesih sebepleri belirtilmiştir. Buna göre:
 a )İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bit sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması.
 b )İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulması.." durumunda işçi iş akdini tek taraflı olarak feshetme hakkına sahiptir.

Maddenin ( a ) bendinde aranan, işin yapılmasının işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olması durumu olayımızda söz konusu değildir. Maddenin ( b ) bendinde ise işvereninin veya başka bir işçinin bulaşıcı bir hastalığa veya işçinin işi ile bağdaşmayan hastalığı tutulması gerekir.
 

Burada işçinin kendisinin değil, başka işçinin veya işverenin hastalık durumu önemlidir. Somut olayda ise davacı işçinin kendisinin hastalığını ileri sürerek işverenin fesih hakkını kullanmasını istemesi, bunun işveren tarafından kabul edilmemesi üzerine iş sözleşmesini feshetmesi söz konusudur. Yasaya göre akdi fesih hakkı bulunmayan davacının iş sözleşmesini feshi haklı değildir Bu durumda kıdem tazminatı isteminin reddi gerekirken mahkemece yazılı şekilde kabulü hatalıdır.

Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA peşin alınan temyiz haremin istek halinde ilgiliye iadesine, 16.05.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Yukarıdaki yargı kararının karşı oy yazısında, çalışanın davalı işyerinde 2 seneye yakın bir süredir ikinci müdür olarak çalıştığı ve 30.11.2005 tarihli rapor içeriğinden Hepatit B taşıyıcısı olduğu belirtilmiştir. Raporun detayında hastalığın; AIDES’DEN 50 ile 100 kat daha bulaşıcı mahiyette olduğu, deri çatlağı, açık yara teması, kan yada tükürük ile dahi bulaşabilen bir hastalık olduğundan ve karaciğer kanserine sebebiyet verdiğinden taşıyıcıların toplum sağlığını ne denli etkileyebileceğinden bahsedilmiştir.

Ayrıca karşı oy yazısında bahse konu olan çalışanın işyerinin, bir yiyecek-içecek satan Restoran İşletmeciliği olduğu anlaşılmaktadır.

Bu bilgilerden sonra sağlık nedenleriyle iş akdinin işçi tarafından sonlandırılmasına ilişkin İş Kanunumuzda ki 24. maddeyi örnek Yargıtay kararıyla ele alalım:

İşçinin haklı nedenle derhal feshi

“MADDE 24. -  Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:

I. Sağlık sebepleri:

a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.

b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan  buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.” denilmektedir.

Bu maddeye göre yapılan iş; çalışanın sağlığını bozduğu ispatlanırsa iş akdini fesih yetkisi tanımaktadır. Ayrıca yine aynı maddeye göre çalışanın, aynı işyerinde çalışan arkadaşlarının yada işvereninin bulaşıcı bir hastalığa tutulması yada İŞÇİNİN işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulması halinde de aynı yetkiyi tanımaktadır.

Dolayısıyla Yargıtay’ın bu kararı verirken çalışanın çalıştığı işyerinin bir Restoran İşletmeciliğini de göz önüne alarak(hastalığın en ufak nedenden dolayı yayılma riskinin çok fazla olması ve hastalığın sadece işyerinde değil işyerine gelen müşterilere de bulaşma riskinin olması da) salt hastalığın işyerinde çalışan kimseye bulaşmadığı gerekçesine dayanarak “İşçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulması” cümlesini göz önünde bulundurmadan feshin geçersizliğine karar vermesi kanımca hatalıdır.

İşverenin haklı nedenle derhal feshi

Yukarıdaki Yargı kararında geçmeyen, fakat sağlık nedenlerine dayanarak iş akdine son verilmesini düzenleyen ikinci bir madde ise; 4857 sayılı Kanunun 25. maddesidir. Bu madde ise, işverene haklı nedenle derhal fesih yetkisi tanımaktadır.

İlgili madde de “İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması durumunda.” denilmektedir.

Ayrıca işyerinin Restoran İşletmeciliği yapan bir işyeri olmasından dolayı Gıda Üretimi ve Satış yerleri hakkında çıkarılan yönetmeliğe tabidir. İlgili yönetmelikte “Yapılan sağlık kontrolünde portör olduğu tespit edilenler derhal tedaviye alınır.Tedavisi tamamlanıp sağlam raporu almayanlar kesinlikle çalıştırılamaz.” denilmektedir. Dolayısıyla işverenin ileride kişiyi sağlık problemlerinden dolayı işten çıkarma durumu bulunmaktadır.

Sonuç olarak Yargıtay’ın feshin geçersizliğine yönelik vermiş olduğu kararı;işyerinin türü, çalışanın tutulduğu hastalık ve İş Kanunu’nun konuyla ilgili olan maddelerin açıklaması ile bu maddelere göre yapılacak fesihlerde işçiye kıdem tazminatı ödenmesi gerekeceğinden kanımca hatalıdır.