İş Sözleşmesi Savunma Alınmadan Fesih Edilebilir mi? (11.02.2008)

is sozlesmesiİş sözleşmesinin feshinde nasıl bir yol izleneceği, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 19. maddesinde belirtilmiştir. İlgili madde de; “İşveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır.

Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. Ancak, işverenin 25 inci maddenin (II) numaralı bendi  şartlarına uygun fesih hakkı saklıdır.” denilmiştir.

Yukarıdaki madde hükümleri gereğince, bir kişinin iş sözleşmesi yazılı olarak fesih edilmesi gerekecektir. Aksi halde iş sözleşmesi fesih edilmemiş sayılır. Yapılan fesih bildiriminde de fesih sebebinin açık ve kesin bir şekilde belirtilmesi gerekiyor.  Feshin yazılı olarak yapılması geçerlilik nedenidir.

İlgili madde fesih sebebinin açık ve kesin bir şekilde yapılmasının yanında, işçinin davranışı veya verimliliği nedeni ile sözleşme fesih edilecekse, ayrıca savunmasının alınmasını da zorunlu tutmuştur.

İş Kanununun 25/II. Maddesi, ahlak ve iyi niyete aykırılık nedeni ile yapılan fesihleri kapsamaktadır. Bu maddeye göre yapılacak fesihlerde, kanun savunma alınmasını zorunlu tutmamaktadır. İşverenin bu maddeye göre yapacağı fesihlerde, konuyla ilgili araştırmaları yapması, şahitlerin ifade tutanaklarını alması, görevine son verilecek kişinin savunmasının alması hem feshin haklılığını tespit edecektir hem de kanıtlama kolaylılığı sağlayacaktır. Mesela hırsızlık yapan kişinin savunmasının yanında, şahitlerinde ifade tutanaklarının alınması fesih işleminde kolaylık sağlayacaktır. Ama bu maddeye göre yapılan fesihlerde her zaman yazılı savunma imkanı olmamaktadır. Mesela, devamsızlık nedeniyle işten çıkarılan kişi işe gelmediği için savunma alma imkanı olmayacaktır. Bu durumda işe gelmediğine dair tutanak tutulup en az iki şahit tarafından tutanak imzalanıp fesih tebliğinin yapılması gerekmektedir.

Şunu hiçbir zaman unutmamak gerekir ki; yapılan bütün fesihlerde fesih tebliğinin yazılı olarak yapılması gerekmektedir. Çünkü yazılı fesih tebliği, fesihe geçerlilik kazandırmaktadır.

Savunmanın nasıl alınacağına ilişkin kanunda herhangi bir şekil şartı bulunmamaktadır. İşçiye fesih gerekçesine konu olay yazılı olarak bildirildikten sonra, savunma yapması için makul bir süre tanınması gerekmektedir. Savunma talep yazısında, savunma yapmadığı takdirde savunma hakkından vazgeçtiğinin belirtilmesi faydalı olacaktır. Savunma hakkını kullanamayan işçinin, savunma talep yazısına savunma yapmadığına ilişkin en az iki şahidin imzasıyla şerh düşülmesi gerekir. Böylece savunma talep yazısına geçerlilik kazandırılacaktır.

Fesih tebliğini kabul etmeyen veya imzadan imtina(kaçan) etmesi halinde de en az iki şahitle olayın tutanağının tutulması ve bu tutanak doğrultusunda feshin gerçekleştirilmesi gereklidir.

Sonuç olarak yapılan fesih tebliğinde fesih nedeninin açık ve kesin olarak belirtilmesi gerekmektedir. Ayrıca fesih kişinin davranışları yada verimliliği nedeni ile yapılacaksa savunmasının alınması gerekmektedir.